Patiënten willen zorg die aansluit bij hun persoonlijke situatie en voorkeuren. Maatschappelijk gezien is doelmatigheid in de zorg van groot belang. Brede toepassing van gezamenlijke besluitvorming en gedeelde uitvoering in en buiten de spreekkamer verhoogt zowel de kwaliteit als de doelmatigheid van zorg. Dat stelt de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg in zijn advies “De participerende patiënt” dat op donderdag 20 juni 2013 werd aangeboden aan drs. Leon van Halder, Directeur Generaal Curatieve Zorg van het ministerie van VWS.
Nieuw partnerschap is nodig
Een nieuw partnerschap van patiënt en zorgverlener is vereist: de patiënt moet zijn wensen en voorkeuren kenbaar (kunnen) maken en de zorgverlener moet hem helpen op basis hiervan de juiste keuzes te maken in diagnostiek en behandeling. Zij nemen met andere woorden gezamenlijk besluiten over de individuele zorgverlening en patiënten zijn actief betrokken in de uitvoering daarvan. Het in 2006 geïntroduceerde nieuwe zorgstelsel, zou de omslag van aanbod- naar vraaggestuurde zorg stimuleren. Hoewel er veel ontwikkelingen ten goede zijn moeten we nu, ruim zes jaar later, echter vaststellen dat patiënten nog onvoldoende (kunnen) participeren in de zorg, terwijl zij dit wel graag willen. Dit is een probleem voor de individuele patiënt omdat hiermee niet zeker is dat hij de zorg en behandeling krijgt die aansluiten bij zijn persoonlijke situatie en voorkeuren. Maar het is ook een maatschappelijk probleem, omdat het ondoelmatige zorg in de hand werkt.
Individueel Zorgplan
Voorwaarde voor dit nieuwe partnerschap is dat patiënten beter in staat moeten zijn te participeren in de besluitvorming en de uitvoer van de behandeling. De Raad adviseert daartoe de betrouwbaarheid van algemene gezondheidsinformatie en de toegankelijkheid van specifieke – d.w.z. op de patiënt toegesneden – gezondheidsinformatie te verbeteren. Daarnaast dient wettelijk vastgelegd te worden dat de patiënt het recht heeft om een Individueel Zorgplan te eisen. Met dit plan en betrouwbare gezondheidsinformatie kan de patiënt goed geïnformeerde keuzes maken in zijn behandeling.
Zorgverzekeraars moeten via hun beloningssysteem zorgverleners stimuleren tot gezamenlijke besluitvorming. Daarnaast moeten zorgverzekeraars en zorgaanbieders door middel van pilots gecoördineerd onderzoek doen naar de toegevoegde waarde en kosteneffectiviteit van gezamenlijke besluitvorming.
Ook de ontwikkeling en implementatie van keuzehulpen, het opnemen van keuze-momenten en beschikbare behandelopties in praktijkrichtlijnen en het trainen van patiënten en zorgverleners in gezamenlijke besluitvorming moet aandacht krijgen. Deze aanbevelingen vormen de kern van dit advies van de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg om deze noodzakelijke transitie in de zorg te bewerkstelligen.
Bron: Raad voor de Volksgezondheid en Zorg