Bacterie laat darmcellen exploderen: nieuw licht op CRISPR-Cas

We hebben bijna allemaal weleens diarree gehad van de bacterie Campylobacter jejuni. Een kleine naarling die actief is in onze darmen. Dr. Rogier Louwen, onderzoeker en universitair docent op de afdeling medische microbiologie van Erasmus MC heeft gevonden hoe de bacterie zo’n darminfectie veroorzaakt.

Het onderzoek werpt belangrijk nieuw licht op de veiligheid van CRISPR-Cas, de techniek die wordt gebruikt om DNA aan te passen.

Campylobacter jejuni is een bacterie die in de darmen actief is. Ze veroorzaakt niet alleen (bloederige) diarree maar kan ook serieuzere aandoeningen veroorzaken die zenuwstelsel en gewrichten aantasten. In zeldzame gevallen kan een infectie tot de dood leiden. Rogier Louwen wilde weten hoe de bacterie zo’n infectie veroorzaakt.

Aanvankelijk waren er ongeveer 180 eiwitten op de ‘longlist’ die een rol zouden kunnen spelen bij het infectieproces. Er was een eiwit bij waarvan ten tijde van het onderzoek nog niet bekend was welke functie het had. Het werd later bekend als Cas9 en speelt de hoofdrol in de techniek die gebruikt wordt om erfelijke eigenschappen aan te passen, CRISPR-Cas9.

Toen Rogier in een opstelling met darmcellen de Campylobacter jejuni bacterie toevoegde waarin hij dat eiwit had uitgeschakeld bleken de darmcellen niet te worden aangetast door de bacterie. ‘Dat was een hele rare gewaarwording’, zegt Louwen. ‘Je bent zo gewend dat de bacterie zijn verwoestende werk doet en ineens gebeurt er niets. Dus je probeert het nog eens, en nog eens. Maar er was geen enkele reactie. De darmcellen bleven intact. Dus ik wist dat ik iets bijzonders had gevonden.’ Deze ontdekking leidde tot een publicatie in een belangrijk wetenschappelijk tijdschrift.

Lees hier het volledige artikel.