Decentralisatie niet zonder stevige rechtspositie burger

De Vereniging van Nederlandse Gemeentes (VNG) heeft in een advies aan de formateurs opgeroepen meer samenhang aan te brengen in de drie decentralisatietrajecten Werk, Zorg en Jeugd (het zogenaamde ‘Sociaal domein’).
CG-Raad en Platform VG zijn voorstander van deze samenhang, maar stellen nadrukkelijk dat decentralisatie alleen slaagt als de rechtspositie van de burger stevig wordt verankerd in de wet.

In het advies aan de formateurs zegt de VNG niets over de rechtspositie, regierol en participatiedoelstelling van de burger, terwijl deze juist cruciaal zijn. CG-Raad en Platform VG vinden het VNG-advies daarom onvolledig. CG-Raad en Platform VG vinden dat de voorwaarden voor participatie en kwaliteit van leven moeten worden vastgelegd in landelijke wetgeving.

Wettelijk recht
Dat betekent dat er wettelijk recht moet komen (of moet blijven bestaan) op:

Eigen regie en zelfbeschikking
Maatwerk in ondersteuning op basis van het compensatiebeginsel
Onafhankelijke indicatiestelling
Persoonsgebonden participatiebudget
Cliëntenparticipatie
Onafhankelijke cliëntondersteuning

Eigen regie
CG-Raad en Platform VG vinden het uitermate belangrijk dat mensen zelf de regierol over hun eigen leven behouden, ook als er passende voorzieningen of ondersteuning nodig is om mee te kunnen doen in de samenleving. Laat niet een professional of gemeente alles regelen en bepalen, maar stel mensen zelf in staat hun leven te organiseren en in te richten.

Maatwerk en compensatiebeginsel
Het compensatiebeginsel biedt de basis voor rechtszekerheid en maatwerk in voorzieningen, zoals dat nu al in de Wmo verankerd is. De CG-Raad en Platform VG vinden dat het compensatiebeginsel voor het gehele sociale domein een algemeen verbindend uitgangspunt moet worden.

Onafhankelijke indicatiestelling
De problemen en mogelijke oplossingen moeten onafhankelijk, transparant en toetsbaar in beeld worden gebracht. Dit is een samenspel tussen cliënt en professional waarbij de cliënt de mogelijkheid van beroep heeft.

Veranker het PGB
Er wordt een groot beroep gedaan op de zelfredzaamheid en eigen kracht. Dan moeten mensen waar het om draait zelf regie kunnen voeren. Het persoonsgebonden of het persoonsvolgend budget horen hierbij. Dit recht moet stevig verankerd worden in de wet. De VNG wil dit overlaten aan de beleidsvrijheid van gemeenten.

Wet cliëntenparticipatie
Door de decentralisatie naar gemeenten wordt het belang van lokale krachtige inspraak en medezeggenschap groter. De huidige wetgeving voorziet daar niet in. In een Wet cliënten participatie kan dit uniform geregeld worden. Wij ondersteunen het voorstel van de LCR.

Onafhankelijke cliëntondersteuning
Cliënten moeten zelfstandig een beroep kunnen doen op onafhankelijke cliëntondersteuning die los staat van de belangen van gemeenten en aanbieders.
Bron: CG-Raad