Ook invasies van micro-organismen volgens de regels der ecologie

Wetenschappers van de Rijksuniversiteit Groningen hebben ontdekt dat invasies van micro-organismen dezelfde algemene patronen volgen als invasies van planten of dieren. Dit is een voorbeeld van de manier waarop de microbiële wereld de algemene regels van de ecologie volgt. Die ontdekking toont aan dat micro-organismen bruikbaar zijn om ecologische en evolutionaire vraagstukken te onderzoeken, maar heeft ook belangrijke gevolgen voor het begrijpen en behandelen van infectieziekten. De bevindingen zijn gepubliceerd in een overzichtsartikel dat is verschenen in het oktobernummer 2015 van het tijdschrift Trends in Microbiology.

Het klinkt misschien raar, maar tot een aantal jaren geleden gingen biologen er niet vanuit dat micro-organismen een ‘invasie’ konden uitvoeren. Ze veroorzaken natuurlijk infecties maar in ecologische termen spreek je pas van een ‘invasie’ als een soort zich in een nieuw gebied weet te vestigen, waar die soort eerder niet aanwezig was. ‘En tot voor kort was het idee dat alle micro-organismen overal voorkwamen en dat alleen selectie van de omgeving bepaalde welke soorten dominant waren’, legt Cyrus Mallon uit. Hij promoveerde onlangs bij de onderzoeksgroep Microbiële Ecologie van het Groningen Institute for Evolutionary Life Sciences (GELIFES).

Biogeografisch patroon
Dit microbiologische paradigma stamt nog uit de tijd dat bacteriën vooral werden geïdentificeerd onder de microscoop, met gebruikmaking van klassieke technieken die beperkte informatie opleverden. Zelfs toen DNA-technieken in zwang kwamen om micro-organismen te determineren, werd dit doorgaans gedaan met behulp van een specifiek ribosomaal gen. Pas toen wetenschappers de DNA-volgorde van verschillende genen gingen gebruiken om de samenstelling van microbiologische gemeenschappen te onderzoeken, bleek dat er wel degelijk een biogeografisch patroon zichtbaar was in de verspreiding van soorten. Daaruit volgde de conclusie dat micro-organismen wel degelijk invasies konden uitvoeren.

Lees hier het volledige artikel.