Er zijn meerdere oorzaken van pijn van ribben of het borstbeen. Tietze’s syndroom is één van de oorzaken van pijn op de borst, zeker niet het vaakst voorkomend maar wel het meest bekend. Het wordt dan ook regelmatig op de eerste hulp vastgesteld wanneer iemand met pijn op de borst en verdenking van een hartinfarct verwezen wordt. Het is te onderscheiden van een hartinfarct omdat het ECG (hartfilmpje) natuurlijk normaal is, maar ook omdat er locale drukpijn gevonden wordt aan de rand van het borstbeen, meestal net iets onder het sleutelbeen.
Wat is het? Het is een locale, drukpijnlijke, goedaardige zwelling van de aanhechting van een rib of het sleutelbeen aan het borstbeen. Er zit geen pus in, het is alleen een irritatie van het weefsel. Meestal zit de zwelling bij de aanhechting van de 2e of 3e rib aan het borstbeen, dus vrij hoog. Meestal is er ook maar zwelling op één plaats, en meestal wordt het bij jonge volwassenen gevonden (dus niet de mensen bij wie je een hartinfarct verwacht).
Het echte Tietze’s syndroom verdwijnt weer uit zichzelf. Soms is dezelfde pijn ook aanwezig bij mensen met de ziekte van Bechterew, maar bij deze mensen zijn er dan ook altijd klachten van pijn en stijfheid van de rug en meestal ook de nek.
Het is niet altijd gemakkelijk om de exacte oorzaak van pijn bij het borstbeen vast te stellen, want er zijn wel meer oorzaken van het bewegingsapparaat die pijn op de borst kunnen geven.
Vaak komt costochondritis voor. Dit is pijn op één of meer plaatsen bij de aanhechtingen van de ribben aan het borstbeen, meestal ook weer de bovenste ribben. Er is dan geen zwelling of warmte maar wel pijn bij erop drukken. Ook deze pijn gaat meestal vanzelf over. Wanneer de pijn niet overgaat en er meer verspreide pijn aanwezig is, dan kan deze pijn onderdeel zijn van fibromyalgie.
Er is ook een syndroom met pijn aan de onderste ribben, dit geeft dan pijn onderin de borst of bovenin de buik. Bij onderzoek is er meestal één plekje op een onderste rib wat erg pijnlijk is bij erop drukken, vermoedelijk door een indirect trauma tevoren (bijvoorbeeld het optillen van een zwaar voorwerp of het verdraaien van een rib). Omdat deze pijn wat lager ligt, worden mensen soms verwezen naar de maag-darm-leverarts. Deze pijn komt meestal voor bij vrouwen in de veertig en kan soms meerdere jaren aanwezig blijven. Het oorspronkelijke trauma is dan alweer lang vergeten.
De beste manier om de diagnose te stellen is het lichamelijk onderzoek want röntgenfoto’s van het borstbeen zijn moeilijk om te interpreteren. Omdat je bij een röntgenfoto altijd de voor en achterkant van de borstkas op elkaar projecteert zitten de wervels of de achterzijde van de ribben altijd in de weg om het borstbeen goed te zien.
Medisch adviseur Dr. C.M.A. de Gendt