De meeste mensen hebben wel van jicht gehoord, maar pseudojicht is een grote onbekende.
Het is een gewrichtsontsteking met acute ontstekingen met pijn en zwelling van één of meerdere gewrichten door het neerslaan van een bepaald type calciumkristallen, genoemd calciumpyrofosfaat kristallen, in het gewricht. Omdat het ook kristallen zijn die neerslaan en acute aanvallen van gewrichtsontstekingen kunnen geven, lijkt het wel wat op jicht, maar het wordt dus veroorzaakt door andere kristallen en heeft andere oorzaken.
Vaak zit de ontsteking bij pseudojicht in de knie,( jicht zit in het begin meestal in de grote teen), maar het kan ook een ontsteking van de enkels, voeten, schouders, ellebogen, polsen en kleine handgewrichtjes geven. Een ontsteking kan enkele dagen tot weken duren.
Soms kan het neerslaan van de calciumpyrofosfaat kristallen leiden tot artrose van de aangedane gewrichten.
Is er een test om pseudojicht op te sporen? Wanneer er een acute ontsteking is, zullen we proberen wat gewrichtsvocht te verwijderen uit het ontstoken gewricht en onder de microscoop bekijken of er calciumpyrofosfaat kristallen in het gewrichtsvocht zitten. Dit kunnen we meestal meteen bekijken, de uitslag is met enkele minuten bekend.
Een andere methode is het maken van röntgenfoto’s van de pijnlijke gewrichten. Op röntgenfoto’s is calcium te zien, daarom maken we röntgenfoto’s van botten. In het gewricht zelf, de ruimte tussen 2 botten waar kraakbeen zit, zien we op een röntgenfoto normaal gezien niets omdat er geen calcium in kraakbeen behoort te zitten. Als er calciumpyrofosfaat kristallen in het gewricht zitten, kunnen we kristallen dus ook op een röntgenfoto zien. Het is niet zo dat bij ieder gewricht waarin de kristallen zichtbaar zijn, pseudojicht hoeft voor te komen. Hoe hoger iemands leeftijd, hoe hoger de kans dat we chondrocalcinosis kunnen zien op röntgenfoto’s zonder dat iemand daarvan klachten heeft. Chondrocalcinosis is de Latijnse naam voor calciumkristallen in het kraakbeen van het gewricht.
Bij de meeste patiënten vinden we geen specifieke oorzaak van pseudojicht. Soms zijn er afwijkingen in het bloed te vinden zoals een te snel werkende bijschildklier die dan de oorzaak is van de pseudojicht.
Hoe behandelen we pseudojicht? Dit hangt meestal af van hoeveel gewrichten ontstoken zijn.
Als er maar 1 of 2 gewrichten ontstoken zijn kunnen we een injectie met kenacort in die gewrichten geven. Bij vele ontstoken gewrichten geven we NSAID’s zoals bijvoorbeeld naproxen. Omdat er vele bijwerkingen kunnen optreden bij NSAID’s bij oudere mensen, zullen we dan kiezen voor een kuur prednisolon. Om een nieuwe aanval te voorkomen kunnen colchicine tabletten gebruikt worden voor langere tijd.
Als er een ontsteking is van het gewricht en na een injectie in het gewricht adviseren we altijd rust voor het gewricht tot de ontsteking weggezakt is.
Dr. C.M.A. De Gendt, Reumatoloog