Financiering ziekenhuis complex, nog onvoldoende zicht op uitgaven

Betere controle op (te hoge) declaraties en ‘gepast gebruik’ van zorg nodig. Zorgverzekeraars moeten beter controleren of de gefactureerde zorg daadwerkelijk geleverd is en of de zorg ‘passend‘ is. De prikkel voor ziekenhuizen en zorgverzekeraars om declaraties te controleren is op dit moment gering. De beheersing van de zorguitgaven in de ziekenhuiszorg is voor de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) nog steeds een ‘problematische opgave’. Dat komt door de complexe financiering van ziekenhuizen. Dat staat in het rapport Transparantie ziekenhuisuitgaven dat de Algemene Rekenkamer op 28 oktober 2013 publiceert.

De afgelopen jaren werd het budget voor de zorg vrijwel permanent overschreden. De Algemene Rekenkamer constateerde in 2011 in het rapport Uitgavenbeheersing in de zorg dat de minister van VWS nauwelijks inzicht had in de ontwikkeling van de zorguitgaven. De minister van VWS heeft volgens de Algemene Rekenkamer verbeteringen doorgevoerd. Desondanks is een tijdig en accuraat beeld van de uitgaven in de zorg niet vanzelfsprekend. Ten aanzien van de ziekenhuiszorg hebben de deels tijdelijke wijzigingen die de minister in 2012 heeft doorgevoerd de complexiteit van de financiering van ziekenhuizen groter gemaakt.

Het beleid van het kabinet is er op gericht de zorguitgaven binnen het budget dat door de Tweede Kamer is goedgekeurd te houden. Dat dit moeilijk is blijkt uit de overschrijdingen: tussen 2002 en 2012 werd het zorgbudget vrijwel elk jaar overschreden, soms tot wel €2,0 miljard.

De zorg wordt voor het merendeel gefinancierd uit premies. Met de premies voor de zorgverzekering wordt zorg van huisartsen, ziekenhuizen, medisch specialisten etc. betaald. Uit de premies voor de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) worden bijvoorbeeld langdurige zorg in verpleeghuizen en het persoonsgebonden budget gefinancierd. In dit rapport van de Algemene Rekenkamer wordt specifiek gekeken naar de financiering van de zorg die verleend wordt in ziekenhuizen (goed voor ongeveer €20 miljard van de €64 miljard die in 2012 aan publiek gefinancierde zorg werd uitgegeven).

Betere controles op declaraties nodig

De Algemene Rekenkamer wijst in het rapport op het risico dat onnodig hoge declaraties worden vergoed uit het basispakket. Ziekenhuizen zijn verantwoordelijk voor het leveren van zorg en een correcte administratie daarvan. Zij moeten ook controleren of de geregistreerde zorg daadwerkelijk geleverd is en of de zorg ‘passend‘ is. Dat wil zeggen dat de zorg die het ziekenhuis levert passend is bij de gezondsheidstoestand van een patient. Nu zijn er vaak geen regels over wat ‘passend’ is, waardoor controle moeilijk is. Ziekenhuizen hebben in de praktijk weinig stimulansen om te investeren in interne controle op onnodig hoge declaraties. Ook zorgverzekeraars worden weinig geprikkeld omdat zij de zorg veelal voor een vast bedrag inkopen, waardoor er voor de verzekeraars weinig risico bestaat op ongewenste overschrijdingen.

Reactie minister van VWS en nawoord Algemene Rekenkamer

De Minister van VWS geeft in haar reactie op het rapport aan de conclusies van de Algemene Rekenkamer te delen en ziet deze als ondersteuning van haar beleid, dat erop gericht is de complexiteit van de financiering te verminderen en de transparantie te verhogen. De Algemene Rekenkamer schrijft in haar nawoord dat zij samen met de minister de hoop koestert dat haar plannen in de praktijk gaan opleveren wat op papier wordt beoogd. Vermindering van complexiteit in de financiering van de ziekenhuiszorg is van groot belang voor alle spelers in de zorg. De Algemene Rekenkamer zal de inspanningen van de minister met belangstelling volgen.

Bron: Algemene rekenkamer