Zorginstelling maakt mantelzorg tot plicht

Een verpleeg- en verzorgingsorganisatie in Gouda gaat mantelzorg ‘moreel verplichten’ op alle zestien locaties. Vier uur per maand moet familie komen helpen.

Mantelzorg wordt in alle zestien verzorgings- en verpleeghuizen van zorgorganisatie Vierstroom uit Gouda moreel verplicht. Familie, vrienden of buren krijgen het dringende advies minimaal vier uur per maand een bijdrage te leveren aan het welzijn van de bewoners.

Het afgelopen jaar heeft Vierstroom, dat duizend bewoners verzorgt in zestien woonlocaties, in drie huizen onderzocht of naasten verplicht kunnen worden te helpen als hun ouder of partner wordt opgenomen. Een verplichting opleggen is onmogelijk, zo is gebleken. Als iemand een indicatie heeft, dan mag een instelling niet weigeren.

Vierstroom heeft het daarom over een iets andere boeg gegooid. Familie van de achttien nieuwe bewoners op de drie proeflocaties is gezegd dat mantelzorg een gewoonte is. Ze kregen het dringende advies iets te doen in de huiselijke sfeer: wandelen, koffie schenken, spelletjes, koken. De omgeving van vijftien bewoners was enthousiast, twee families aarzelden en hadden even tijd nodig, één zoon had er geen zin in en heeft voor zijn moeder een ander verpleeghuis gezocht. Hoewel de aantallen klein zijn, concludeert de directie dat de participatie, die al hoog was, nog verder is gestegen.

“Het is zonneklaar dat de meeste mensen er geen moeite mee hebben als we zeggen dat het de gewoonte is minimaal vier uur per maand iets te doen”, zegt Vierstroom-bestuurder Jeroen van den Oever. Hij benadrukt dat de reactie in het stadse en anoniemere Zoetermeer nog positiever was dan in de dorpen Stolwijk en Bergambacht. Voor mensen die echt niemand hebben die iets kan doen, staat er een vrijwilliger klaar. Maar daar heeft Vierstroom nog niet naar hoeven uitwijken.

In de proefperiode hebben de medewerkers de stemming van de bewoners gemeten. De gedachte was dat het welzijn van de cliënten wordt verbeterd als er meer aandacht is van de omgeving. Die aanname is in de proef bevestigd.

Ook is aan familie en bekenden van de bewoners die al in de huizen woonden, gevraagd hoe zij tegen de inzet van mantelzorgers aankijken. 80 procent is positief over de bijdrage van de omgeving, 13 procent is ‘kwetsbaar’, in die zin dat de omgeving niet enthousiast is om iets te doen. 6 procent is negatief.

Het team van de Zuid-Hollandse zorgorganisatie is ervan overtuigd dat actieve betrokkenheid van het netwerk een ‘kritische voorwaarde’ is voor kleinschalig wonen. De organisatie krijgt uit het AWBZ-geld wel wat dagbesteding en geestelijke verzorging vergoed, maar een recht op het bevorderen van welzijn in een verpleeghuis kan volgens Vierstroom niet worden geclaimd.

Van den Oever noemt dat ‘de verkeerde afslag die in het verleden is genomen’. De zorg wordt geleverd door professionele medewerkers, maar de ‘blos op de wangen’, zoals de bestuurder het noemt, moeten de mensen om de bewoner heen op de gezichten van de bewoners zien te krijgen. Want het is niet alleen te duur dat door betaalde krachten te laten doen, het is volgens Van den Oever ook raar dat allemaal in hun handen te leggen.

Bron: Trouw