Mensen met heup- of knieartrose kunnen betere zorg krijgen als artsen een vast stappenplan aanhouden. De Zorgwijzer Artrose presenteert dit stappenplan op een begrijpelijke manier. Uit onderzoek van dr. Agnes Smink bij ruim 300 artrosepatiënten in Nijmegen en omgeving blijkt dat de zorg kan worden verbeterd door meer patiënten te adviseren over bewegen en afvallen en door niet onnodig röntgenfoto’s te laten maken.
Onder andere met steun van het Reumafonds is een aantal jaren geleden het stappenplan voor de behandeling van heup- en knieartrose ontwikkeld. ‘Deze zogeheten Behandelstrategie ARTrose, oftewel BART, wilden we in de praktijk gaan testen. We wilden zien of huisartsen zorg gaan verlenen volgens dit stappenplan en waar de zorg nog beter kan’, legt dr. Agnes Smink uit.
Zij promoveerde onlangs aan de Vrije Universiteit in Amsterdam op dit onderzoek.
Veel patiënten te vroeg naar het ziekenhuis
Smink deed haar onderzoek vanuit de Sint Maartenskliniek in Nijmegen. Daar was in de praktijk al zichtbaar dat de artrosezorg niet altijd optimaal is. ‘Regelmatig ontvangen reumatologen en orthopeden patiënten op hun spreekuur die nog geen pijnstillers of fysiotherapie hebben gehad. Dat betekent dat er al gesproken wordt over een eventuele knie- of heupprothese, terwijl dat het uiterste redmiddel moet zijn. Je slaat dan heel veel stappen over in de behandeling van artrose.’
Zorgwijzer Artrose voor patiënten
Dat er zoveel patiënten in een gesprek met een arts over een nieuwe heup of knie terechtkomen, geeft ook aan dat mensen met artrose lang niet altijd op de hoogte zijn van de behandelmogelijkheden. Smink: ‘Daarom hebben de huisartsen aan alle patiënten in het onderzoek de Zorgwijzer Artrose gegeven, zodat ze goed op de hoogte waren van de behandelstappen die bij goede artrosezorg horen. Zij konden in deze zorgwijzer hun eigen gegevens bijhouden.’
Onderzoek door vragenlijsten
Gegevens waren er ook nodig voor het onderzoek van Smink. ‘Wij hebben 313 mensen met beginnende knie- of heupartrose gedurende 2 jaar gevolgd met behulp van vragenlijsten. Hierin konden patiënten aangeven welke zorg ze hadden gehad en hoe het met hen ging. Hoe ging het bijvoorbeeld met de pijn en met het dagelijkse functioneren? En hoe gingen ze om met de pijn en beperkingen door artrose? Sommige mensen laten zich bijvoorbeeld niet afschrikken door pijn en gaan door met hun bezigheden, terwijl anderen toch liever stoppen.’
Adviezen aan patiënt belangrijk aandachtspunt
Een van de conclusies van het onderzoek is dat mensen met artrose te weinig worden geadviseerd over verandering van de leefstijl. ‘Dan hebben we het met name over bewegen en zo nodig afvallen. Maar 15 procent van de mensen met overgewicht kreeg advies om naar een diëtist te gaan. Dat terwijl afvallen zo veel verlichting geeft bij artrose’, aldus Smink. Pijnstilling wordt door huisartsen over het algemeen wel goed voorgeschreven. ‘Alleen wordt paracetamol soms overgeslagen. En dat is jammer, want paracetamol heeft veel minder bijwerkingen dan bijvoorbeeld ibuprofen.’
Röntgenfoto’s onnodig en niet goed voor de patiënt
Een ander belangrijk aandachtspunt zijn röntgenfoto’s. ‘Patiënten worden regelmatig onnodig naar het ziekenhuis gestuurd voor een foto van het gewricht. Bij beginnende artrose is er vaak nog niets te zien aan het kraakbeen. Maar als er geen schade aan het kraakbeen te zien is op de foto, betekent dit niet dat er geen behandeling ingezet hoeft te worden. De huisarts kan bijvoorbeeld samen met de patiënt besluiten om met een goede dosering van paracetamol te beginnen. En er zijn meer mogelijkheden. Gelukkig kunnen patiënten de juiste stappen zelf te weten komen dankzij de Zorgwijzer Artrose.’
Bestel de Zorgwijzer Artrose!
U kunt de Zorgwijzer Artrose nu gratis bestellen bij het Reumafonds, zowel digitaal als per post. Ga naar: http://webshop.reumafonds.nl/campagne/zorgwijzer
Bron: Reumafonds