Er moet voorzichtig worden omgesprongen met EZH2-remmers, een nieuw type kankermedicijn dat veelbelovend lijkt tegen onder meer de glioblastomen (hersentumoren). De onderzoeksgroep van Maarten van Lohuizen van het Antoni van Leeuwenhoek laat zien dat het middel bij langdurig gebruik de hersentumoren juist extra agressief maakt. Zij publiceren hier deze week over in het vakblad Cell Reports.
Glioblastoom is het meest voorkomende type hersentumor, waar op dit moment geen effectieve behandeling voor bestaat. De afgelopen jaren is er in de wetenschappelijke wereld interesse ontstaan in een potentieel medicijn genaamd een EZH2-remmer. Dit medicijn blokkeert het eiwit EZH2, dat in glioblastomen en enkele andere kankersoorten vaak in opvallend hoge concentratie aanwezig is. Het eiwit blijkt in staat te zijn om de productie van andere, tumor-onderdrukkende eiwitten stil te leggen. In theorie zou men dus de groei van de kankercellen kunnen stoppen door EZH2 te blokkeren, waarna de tumor-onderdrukkende eiwitten hun werk weer kunnen doen. Op dit moment lopen er klinische trials waarbij EZH2-remmers worden gegeven aan patiënten met een zeldzaam type lymfeklierkanker.
Cellen op termijn agressiever
Maar het remmen van EZH2 heeft een keerzijde, zo laat werk uit de onderzoeksgroep van Maarten van Lohuizen van het Antoni van Leeuwenhoek nu zien. In ieder geval als men er glioblastomen langdurig mee wil behandelen. Postdoctoraal onderzoeker Nienke de Vries ontdekte met behulp van muizen en gekweekte menselijke glioblastomen dat EZH2-inhibitors in de eerste instantie vaak goed werken, maar dat de tumoren na een tijdje ongevoelig worden voor het middel. En dat niet alleen: de veranderingen die de tumorcellen resistent maken voor het medicijn, zorgen er ook voor dat de cellen agressiever worden en nog harder gaan delen.
Ongevoelig voor chemotherapie
“We zien dat de tumorcellen op een soort agressieve stamcellen gaan lijken. De resistentie tegen de EZH2-remmer treedt niet op door een nieuwe mutatie in een gen, maar door epigenetische veranderingen,” aldus Van Lohuizen. Epigenetisch houdt in dit geval in dat de activiteit van allerlei genen in de tumorcellen verandert. Naast het versnelde delen en de ongevoeligheid voor EZH2-remmers, veranderen de tumorcellen ook hun DNA herstel mechanisme, waardoor ze ongevoelig worden voor chemotherapie met temozolomide. De kanker wordt kortom, als deze medicijnen langere tijd worden gegeven, nog gevaarlijker.
Lees hier het volledige artikel.