Vergeetachtige eiwitten ontrafeld

Oud, ouder, oudst: neurodegeneratieve ziekten.
Bij ouderdom komen ook parkinson en alzheimer om de hoek kijken. Voordat iemand zelf in de war raakt, lijkt dat al op celniveau bij eiwitten te gebeuren. Biologen zoeken naar oorzaken en oplossingen.

Als klonters kunnen ze behoorlijk ellende veroorzaken, zoals de ziektes van Alzheimer, Parkinson of Huntington. Maar eiwitten zelf zijn in ons lichaam absoluut onmisbaar. Uit een beperkt aantal bouwblokken bouwen cellen met eiwitten onvoorstelbaar veel structuren op, van beweeglijke spiervezels tot wimperharen.

Ook bekende stoffen als insuline en hemoglobine zijn eiwitten. En cellen kunnen ze zelf maken, als knutselplaatsen op microformaat. Het DNA vormt daarbij de bouwhandleiding: de letters op een gen geven aan welke bouwblokken nodig zijn. Die aminozuren worden achter elkaar geplaatst in strengen van tientallen tot tienduizenden blokjes lang.

Zo’n ketting van aminozuren heeft van zichzelf nog geen functie. De streng gaat pas werken zodra die is opgevouwen tot een nuttige structuur, als een platte bouwplaat die door te vouwen z’n vorm krijgt. Eiwitten zijn enorme moleculen, en meestal verzorgen natuurwetten het belangrijkste vouwwerk: bepaalde bouwblokjes trekken elkaar aan, terwijl andere mekaar juist niet kunnen uitstaan. Zo vouwen ze vrijwel automatisch goed, waarna ze aan de slag kunnen.

Lees hier het volledige artikel.