Van onze medisch adviseur.
Acne associëren we vaak met pubers en hormonen. Maar ook na de puberjaren komt het voor. Dat van die hormonen klopt vaak wel: bij de ziekte van Cushing maakt de bijnierschors teveel van het hormoon glucocorticoid, het medicijn prednison is van dit hormoon afgeleid. Zowel de ziekte van Cushing als innemen van prednison kan acne geven, typisch zit de acne dan vooral op borst en rug.
Er zijn ook reumatische ziekten die gepaard gaan met acne. Zo komen gewrichtsontstekingen en acne samen voor bij de ziekte van Behcet, een ziekte die we hier weinig zien maar veel meer voorkomt in Turkije en verder richting Azië.
Een andere weinig voorkomende ziekte is het SAPHO syndroom. Deze naam is gevormd door de eerste letter te nemen van de symptomen van dit syndroom: Synovitis Acne Pustulosis Hyperostosis Osteitis. Deze symptomen kunnen tezamen voorkomen, meestal als de combinatie van huidklachten samen met botpijn. Ik leg u de sympomen uit: Synovitis is de Latijnse naam voor gewrichtsontsteking zoals we die kennen bij reuma. De acne in het SAPHO syndroom komt meestal in een ernstige vorm voor met flinke puisten of bijvoorbeeld puisten in oksels en liezen (hidradenitis suppurativa). Pustulosis betekent blaasjes die met pus lijken gevuld te zijn.
De blaasjes komen typisch voor op handpalmen en voetzolen, het kunnen ook kleine psoriasis plekjes zijn. Hyperostosis is een botontsteking die vooral bij het borstbeen en de sleutelbeenderen voorkomt en heftige pijn op die plaatsen geeft omdat het bot dikker wordt door de ontsteking. Als laatste staat Osteomyelitis in het woord: een reuma ontsteking van het merg van botten, ook dit geeft botpijn.
Al deze kenmerken hoeven niet altijd en tegelijkertijd aanwezig te zijn, dat maakt het soms moeilijk om de diagnose te stellen: bij iemand die geen huidafwijkingen heeft maar alleen botpijn duurt het soms jaren voor de diagnose gesteld wordt. En de klachten kunnen jaren aanwezig blijven want het is een chronische ontstekingsziekte. Daarom kijken we als reumatologen altijd goed naar de huid. Wanneer huidafwijkingen en gewrichts- of botpijnen tezamen voorkomen is dat verdacht voor een reumatische ziekte.
Om de diagnose te stellen zijn er geen specifieke bloedtesten. De bezinking is meestal wel verhoogd.
Het maken van röntgenfoto’s, botscans of CTscans van de botten is het meest behulpzaam om de diagnose te stellen. Bij het borstbeen kunnen we op de botscan zien dat er veel bloed naar de botten gaat door de ontsteking die daar zit. Die ontsteking veroorzaakt het dikker worden van de botten van borstbeen en sleutelbeenderen. Soms zie je ook afwijkingen aan de wervels zoals die bij de ziekte van Bechterew voorkomen.
Net als bij de meeste andere reuma soorten is de oorzaak onbekend. De oorzaak kunnen we dus niet behandelen. Wel kunnen we de pijn en ontstekingen onderdrukken. Omdat de ziekte niet vaak voorkomt, zijn er nog weinig onderzoeken gebeurd naar goede ontstekingsremmende behandelingen bij deze ziekte. Het meest gebruikt zijn NSAIDs (pijnstillers zoals diclofenac, naproxen of brufen) tegen de pijn van de botontstekingen en om de ontsteking te onderdrukken blijken prednison, methotrexaat en infliximab (Remicade infusen) ook een goed effect te hebben.
Dr.C.M.A. de Gendt