Een gel in een gewricht spuiten die ertoe aanzet om kapot kraakbeen te herstellen. Dat is het uiteindelijke doel van Nederlandse en Britse topexperts in kraakbeenherstel. De onderzoekers werken sinds kort samen. Ze gaan systematisch testen welke moleculen en biomaterialen kraakbeenherstel door het gewricht zelf het meest stimuleren. Het Reumafonds financiert het onderzoek samen met de Britse zusterorganisatie Arthritis Research UK.
Het Reumafonds en Arthritis Research UK financieren het onderzoek voor de komende drie jaar. Toponderzoekers van Britse universiteiten werken samen met de Nederlandse kraakbeenexperts prof. dr. Gerjo van Osch (Erasmus MC Rotterdam) en dr. Peter van der Kraan (Radboudumc Nijmegen).
Expertise van alle onderzoekers nodig
Voor het ontwerpen van een testlijn voor moleculen en biomaterialen is de expertise van alle onderzoekers nodig. Dr. Van der Kraan is molecuul-expert. De kraakbeenonderzoeker weet alles van groeifactoren en hoe die zich gedragen als er bijvoorbeeld ook een ontsteking in het gewricht aanwezig is. Groeifactoren zijn moleculen (eiwitten) die nodig zijn voor het uitgroeien van (lichaamseigen) stamcellen tot kraakbeencellen.
Nabootsen hoe weefsels werken
De deskundigheid van professor Van Osch ligt bij het ontwerpen van cel-, en weefselkweekmodellen. Zij kan nabootsen hoe verschillende weefsels in een gewricht elkaar beïnvloeden. Met die modellen kunnen de onderzoekers nieuwe moleculen en materialen testen. Van Osch: ‘In komende 3 jaar moeten we de testlijn hebben opgezet en moeten een aantal moleculen en materialen alle testen hebben doorlopen.’
‘Dat betekent dat de moleculen worden getest op het effect dat ze hebben op de kraakbeenvorming door stamcellen. Vervolgens kijken we wat ontstekingen doen met biomaterialen. Dit gebeurt allemaal nog in het laboratorium. In de volgende stap testen we in complexere kweekmodellen met meerdere weefsels, daarna maken we de stap naar dieren en tenslotte naar de mens. Bij elke volgende test zullen er moleculen en materialen afvallen.’
Het beste uit de test
Uiteindelijk rollen de best geteste moleculen en materialen uit de test en is er een mogelijke nieuwe behandeling voor artrose. Het ontwerpen van de biomaterialen is de Engelse expertise. De biomaterialen zijn zo gemaakt dat zij tijdelijk het kraakbeen vervangen terwijl de moleculen de groei van kraakbeen stimuleren.
Ze kunnen uit zowel natuurlijk als synthetisch materiaal bestaan of uit een combinatie van die twee. Meestal zijn het gels, die in het gewricht ingespoten kunnen worden. Terwijl de kraakbeencellen aangroeien, lost het biomateriaal weer op. Zo ontstaat het gewenste eindresultaat: nieuw kraakbeen van dezelfde goede kwaliteit als het oude.
Reumafonds en Britse Arthritis Research financieren samen
Het Reumafonds werkt steeds meer internationaal samen. In 2013 besloten het Nederlandse en het Britse fonds onderzoeksprojecten op het gebied van regeneratieve geneeskunde te financieren. Dit is geneeskunde die weefsels zoals kraakbeen in het lichaam zelf laat herstellen.
De Britse Medical Research Council (MRC – medische onderzoeksraad) gaf toestemming voor deelname van het Reumafonds. Het Reumafonds droeg 1 miljoen euro bij, Arthritis Research UK 1 miljoen pond. Samen gelden van de MRC was er omgerekend 8 miljoen euro te vergeven aan onderzoeksprojecten. Er zijn 2 Nederlands-Britse en 2,5 uitsluitend Britse onderzoeken gefinancierd.
Over artrose
Artrose is een reumatische aandoening waarbij het kraakbeen in kwaliteit achteruitgaat en dunner en zachter wordt. Dit proces kan in alle gewrichten optreden, maar er zijn gewrichten waarin het vaker voorkomt, zoals knieën, nek, onderrug, heupen, duim, vingers en grote teen. De aandoening komt vaak voor, ongeveer 1,1 miljoen mensen in Nederland hebben artrose. Het Reumafonds geeft voorlichting over artrose.
Bron: Reumafonds