Steeds minder mensen vinden een langdurige oplossing voor het wegvallen van hun begeleiding uit de AWBZ. Dat concluderen cliëntenorganisaties die in twee jaar de gevolgen van veranderingen in de AWBZ in kaart hebben gebracht. Ruim 7500 ervaringen zijn verwerkt.
Het kabinet wil alle begeleiding uit de AWBZ overhevelen naar de gemeenten. De cliëntenorganisaties willen dat het kabinet de plannen aanpast. Op 23 maart vergadert de Tweede Kamer over de AWBZ.
Geen oplossing in eigen kring
In 2009 is het moeilijker geworden om aanspraak te maken op begeleiding uit de AWBZ. Veertig procent van de deelnemers aan de meldacties van de cliëntenorganisaties ervaart een teruggang in zorg. Ruim 90 procent van hen zegt hiervoor in eigen kring geen langdurende oplossing te vinden.
Gemeente biedt lang niet altijd passend alternatief
Uit de monitor blijkt ook dat gemeenten nog weinig alternatieven bieden. Zeker niet voor kleinere groepen met specifieke problemen, zoals kinderen met autisme en meervoudige handicaps. Dit is slecht nieuws. Want het kabinet heeft zich voorgenomen om begeleiding helemaal uit de AWBZ te halen en veronderstelt dat de gemeente die zorg vervolgens biedt. Dat gaat in werkelijkheid minder goed dan ‘op papier’. Goede uitzonderingen daargelaten hebben veel gemeenten te weinig kennis van specifieke groepen en voeren een te passief beleid. Met het overhevelen van de begeleiding naar de gemeenten vervalt het wettelijke recht op begeleiding. Mensen die begeleiding nodig hebben worden afhankelijk van het aanbod van hun gemeente.
Maatregelen stapelen zich op
De cliëntenorganisaties signaleren ook dat mensen in de knel komen doordat maatregelen zich steeds verder opstapelen. Mensen van achttien jaar en ouder moeten sinds 2010 een eigen bijdrage betalen voor AWBZ-begeleiding. De eigen bijdrage leidt voor een derde van de mensen tot financiële problemen. Een deel van hen stopt noodgedwongen met zorg terwijl ze die eigenlijk niet kunnen missen; zij zullen later mogelijk terugvallen op zwaardere zorg. Daarnaast is het krijgen van respijtzorg voor mantelzorgers moeilijker geworden en zijn de PGB-tarieven verlaagd.
Begeleiding onmisbaar
De cliëntenorganisaties benadrukken dat de behoefte aan professionele begeleiding geen luxe is maar een onmisbare schakel in het omgaan met beperkingen, zelfredzaamheid en probleemgedrag. Begeleiding moet gegarandeerd toegankelijk blijven via de AWBZ voor mensen die voortdurend begeleiding nodig hebben om zelfstandig te kunnen wonen.
De cliëntenmonitor AWBZ
De Cliëntenmonitor AWBZ is een gezamenlijk initiatief van:
Centrale Samenwerkende Ouderenorganisaties, Chronisch zieken en Gehandicapten Raad, Landelijk Platform Geestelijke Gezondheidszorg, LOC Zeggenschap in zorg, Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie, Per Saldo en Platform VG. In samenwerking met Mezzo, Zorgbelang Nederland en de regionale zorgbelangenorganisaties.
De coördinatie van de cliëntenmonitor ligt bij Corine Zijderveld (NPCF).
Melden van ervaringen kan nog steeds op onder andere de website www.ConsumentenendeZorg.nl en op werkdagen tussen 10.00 en 16.00 uur op telefoonnummer (030) 291 6777.
De samenwerkende cliëntenorganisaties
Centrale samenwerkende Ouderenorganisaties (CSO) is de koepel van de ouderenorganisaties Unie KBO, PCOB, NOOM en NVOG.
De Chronisch zieken en Gehandicapten Raad (CG-Raad) is de koepel van ruim 160 patiëntenorganisaties van mensen met een chronische ziekte of handicap.
Landelijk Platform GGz is een koepel van 20 cliënten-, familie- en categorale organisaties in de geestelijke gezondheidszorg.
LOC Zeggenschap in zorg vertegenwoordigt 2.200 cliëntenraden van thuiszorginstellingen, woonzorgcomplexen, verzorgings- en verpleeghuizen, welzijn, geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg en maatschappelijke opvang en de cliënten in die sectoren.
De Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) is een samenwerkingsverband van (koepels van) patiëntenorganisaties. De lidorganisaties zjn actief op allerlei werkterreinen, in de algemene gezondheidszorg en de langdurige zorg.
Per Saldo is de belangenvereniging van en voor mensen met een persoonsgebonden budget in Nederland.
Platform VG is de koepelorganisatie voor de landelijke collectieve belangenbehartiging voor mensen met een verstandelijke beperking en hun ouders/vertegenwoordigers.
Lees hier het volledige rapport ‘veranderingen in de zorg’
Bron CG-raad